In de slim geproduceerde korte documentaire “Humans Need Not Apply” wordt uitgelegd hoe wij mensen over een tijdje zonder werk komen te zitten. Er is natuurlijk al decennia de vrees dat door de komst van robotica er steeds meer werk uit ‘onze’ handen wordt genomen. Vooralsnog hebben we dit zelf in de hand en er zijn verschillende discussies om hier controle over te houden of juist de evolutie te bespoedigen.
Waar vrezen we voor?
Wat mij de laatste tijd steeds meer intrigeert is die vrees. Waar zijn we dan eigenlijk bang voor? De documentaire wijst ons op het huidige bestaan als mens en vergelijkt het met wat paarden een eeuw geleden door hebben gemaakt toen de automobiel z’n intreden deed. Aan de ene kant zouden we niet bang moeten zijn omdat de verandering door technologie weer nieuwe werkgelegenheid verschaft, aan de andere kant is de paardenpopulatie sinds de opkomst van de automobiel steeds meer afgenomen.
Er wordt echter gesuggereerd dat de robotica, en met name de technologie dat ook het menselijk brein kan vervangen, er voor gaat zorgen dat eigenlijk alles wat wij als mensen kunnen doen, door robots gedaan gaat worden. Dit om de reden dat zij (zichzelf) zo kunnen programmeren dat ze altijd sneller, goedkoper en foutlozer kunnen handelen. Al is het maar een fractie beter. Deze efficiëntieslag ligt ‘natuurlijk’ precies in de verwachting van onze huidige economie en is daarmee onvermijdelijk.
Wij moeten daarom vrezen voor de werkgelegenheid!
Ik ben geen econoom en heb eerlijk gezegd ook bijzonder weinig met functies in de “work force”. Sterker nog, “work force”, da’s echt een eng woord. Ik vind het echter niet gek dat veel mensen bang worden van met het feit dat we deze ‘kracht’ aan het verliezen zijn. Het is immers hetgeen waar we het grootste gedeelte van ons leven mee bezig zijn. En als dit wegvalt, wat dan…?
Diverse crises worden aangehaald en zelfs dus de afnemende populatie paarden! Maar wacht even…is nu de suggestie dat we ons druk moeten maken om de populatie van onze eigen soort?
Onze rol in de ‘work force’ van onze economie
Man or Machine – pamflet door Trades Union Congress in 1936
Wat is er precies mis met zo’n paardenleven? Het enige dat nu in dit filmpje wordt gesteld is dat de paardenpopulatie is afgenomen en niet meer substantieel onderdeel is van de “work force”. Er lopen nog steeds paarden rond!
Bovendien willen tegenwoordig veel mensen niet meer in die “work force”. Ik las dat nog geen 10% van de zelfstandig professionals een baan in loondienst ambieert? Dat is natuurlijk niet te vergelijken met een onthouding aan de arbeidsmarkt, maar geeft wel aan dat deze zelfstandige ontplooiing, vaak ten koste van economische welvaart, meer oplevert voor het individu.
Naar mijn mening, ervaring of noem het gevoel, dient de rol van de mens in het economische model dan ook logischerwijs anders gedefinieerd te worden. Waarom zouden we ook allemaal braaf, dag-in-dag-uit, achter ons computertje duiken of zoals veel mensen natuurlijk ook nog steeds doen, muren metselen, ouderen verzorgen of de orde handhaven?
Nogmaals, ik ben geen econoom, socioloog of antropoloog. Bovendien heb ik makkelijk praten omdat ik om één of andere reden naar de supermarkt kan rénnen als de spruiten in de eigen moestuin niet op waren gekomen, uitgebreid een bad kan nemen, uren naar Netflix kan kijken en tussendoor andere mensen help met de inzet van nieuwe media… ik maak me geen zorgen om een robot die het beter zou kunnen dan ik.
Wij mensen worden ver- en gevoerd
Zoals gesteld, er lopen nog steeds paarden rond. Volgens mij voldoende om de populatie mee in stand te houden, mensen mee te vervoeren of te vergezellen die dit wensen en evt. voor de liefhebbers mee te voeden.
- rodeo – cc makelessnoise
Voor een heel groot gedeelte worden ze gevoerd, verzorgd en zelfs vertroeteld door de mens, de soort die ervoor zorgde dat hun werk werd ontnomen. Waarom kunnen we niet op die manier naar de toekomst kijken? We hoeven dan niet allemaal en altijd meer die arbeid te leveren zoals we nu gewend zijn maar worden gevoerd door onze eigen robots?
Ook is het toch zo dat de automobiel zo ontwikkeld is om óns efficiënter te vervoeren? De automobiel is niet per se bedoeld om het paard te vervangen, laat staan uit te roeien.
Wat doe je als je werkloos bent?
Omdat ik na het bekijken van de paar minuten durende documentaire eigenlijk een flinke discussie wilde aangaan of op z’n minst met mensen over deze bangmakerij wilde praten, heb ik mijn gedachten in dit artikel geplaatst.
Mogelijk heb jij hele andere opvattingen of zinnige redenaties over de technologische vooruitgang die niet te stuiten is? Laat me op z’n minst even weten wat jij zou doen, of nu misschien wel doet, als je werkloos bent. Stel dat je helemaal niets meer kunt toevoegen aan de ‘work force’, wat dan?!
headerfoto: cc - i k o
Hoi Walter,
Boeind voorwerp inderdaad!
Je raakt een aantal goede punten. Misschien kan ik er aan toevegen dat het “niet meer naar werk moeten gaan” een aantal facetten heeft die elk een aparte vraag stellen:
1) Je brood verdienen
Dat is geloof ik de grootste angst. Als je helemaal alleen woont in de jungle, op een verlaten eiland of in een grot in een berg, dan kan je kiezen. Heb je honger of kou dan doe je er iets aan of niet, jouw keuze. Woon je namelijk in de moderne maatschappij dan moet je inderdaad je spruitjes (en brood, melk, kleding enz) bij een winkel halen. Je kan voor de lol een moestuin hebben, maar daar kan je niet het hele jaar door van eten en de kachel laten branden in de winter. Dus heden ten dage: geen werk –> geen centjes –> geen eten.
Dan hebben we – tot nu toe – een luxe positie in Nederland met ons sociale stelsel. En je hebt in twee handen meer dan genoeg vingers om de landen te tellen waar je een uitkering krijgt waar je van kan overleven als je niet meer aan werk komt. Voor de rest van de wereld geldt: geen werk = geen eten, geen dak. Triest maar waar.
Dus de angst voor geen werk kan ik best begrijpen.
2) Wat te doen met je tijd
Hier kan ik best wat gemeen klinken: veel mensen gaan naar werk want dan hoeven ze niet te denken wat te doen met hun tijd. Toen ik afstudeerde dacht ik ook alleen maar aan werken en allemaal leuke apparaten bouwen vaarvoor ik had gestudeerd.
Nu, wat kilometertjes verder, heb best wel andere ideeën wat te doen met mijn vrije tijd. Ik zou best een boek willen schrijven over stress en werk. Maar wie gaat dat boek lezen als niemand meer hoeft te werken? 🙂
Zoals een filosoof al schreef: “mensen verdwalen in hun gedachten omdat het onbekende terrein is”.
3) Macht
Ik ben ook gen antropoloog. Toch zie ik wel dat alle sociale zoogdieren (wij inbegrepen) in een hierachie terecht komen. Uit de perspectief van evolutie zou dit komen omdat een leider de kudde als geheel betere kansen geeft om te overleven.
Daardoor zou eeb percentage van de menselijke bevolking de macht willen hebben. Helaas snaken veel mensen naar macht niet om de bevolking te beschermen, maar voor pure egoïstische doelen. Een verkeerde gen mischien. Waarom anders zouden we constant oorlog hebben in deze wereld?
Dus degenen die het instinct hebben om macht te verkrijgen zullen ongetwijfeld naar volgelingen zoeken en een soort leger organiseren, gewoon om de baas over de rest te kunnen zijn. Wie gaat ze dan tegen houden? Niet de robots, want niemand zal beschikbaar zijn om ze daarvoor te programeren want niemand moet meer werken. Als niemand hoeft te werken zou er geen politie of leger zijn, dus zal de rest van de bevolking als slaven eindigen. Of, erger nog, een slimmerik die intelligent genoeg is om robots wel te programeren wordt dan de baas 🙁
Toch, zoals in een van de IT vakbladen werd geschreven: “everything that can be automated will be automated”. Zoals je zegt, er is geen ontsnappen aan.
Oplossingen? Heb ik niet.
Interessante tijden.
Gr,
Philip
Thanks voor je reactie Philip! Mijn uiteenzetting was idd lang niet compleet 😛 Zoal jij het beschrijft lijkt mij ook logisch ál zou ik me ook kunnen voorstellen dat de onderlinge betrokkenheid beter wordt op het moment dat we niet meer elke dag bezig hoeven te zijn met ons eigen hachje te redden. Genoeg stof op heerlijk over door te filosoferen en mogelijk een keer mondeling een boom op te zetten.
Overigens stel jij dat je een boek wilt schrijven over stress en werk. De relevantie zou juist dán ook hoog zijn, denk ik. Iets dat ik juist van jou heb geleerd is hoe oers stress eigenlijk is en áltijd belangrijk is om te her- en erkennen.